Việc lựa chọn loại vải phù hợp không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác thoải mái khi mặc, mà còn liên quan trực tiếp đến sức khoẻ và sự thích nghi của cơ thể trước biến đổi của thời tiết. Khi các mùa thay đổi, từ nóng ẩm sang lạnh khô, hoặc từ mát mẻ sang oi bức, chất liệu trang phục đóng vai trò quyết định đến khả năng giữ nhiệt, hút ẩm, thông thoáng và bảo vệ da.

Vải và sự thích ứng của cơ thể theo mùa

Cơ thể con người phản ứng rõ rệt với điều kiện môi trường. Vào mùa hè, làn da cần thở, cần được thông thoáng và làm mát. Ngược lại, mùa đông yêu cầu giữ nhiệt và chống gió. Vì thế, việc chọn vải phải đồng bộ với sinh lý của cơ thể. Vải cotton và linen thường được ưu tiên vào mùa nóng nhờ khả năng hút ẩm và thoát nhiệt tốt. Trong khi đó, vải len, nỉ hoặc dạ lại lý tưởng khi gió lạnh kéo về, giữ nhiệt mà không gây bí bách.

Vải cotton – lựa chọn linh hoạt cho khí hậu nhiệt đới

Cotton là loại vải phổ biến nhất tại các nước có khí hậu nhiệt đới ẩm như Việt Nam. Khả năng hút mồ hôi, tạo cảm giác mềm mại và mát mẻ khiến cotton trở thành lựa chọn hàng đầu cho cả mùa xuân và hè. Tuy nhiên, không phải cotton nào cũng giống nhau. Cotton dày, dệt chặt hơn có thể giữ nhiệt nhẹ vào những ngày mưa lạnh. Trong khi cotton mỏng, mềm, sợi dài phù hợp cho thời tiết nắng nóng.

Nhiều nghiên cứu từ Good On You cũng chỉ ra rằng cotton hữu cơ (organic cotton) không chỉ thân thiện với môi trường mà còn an toàn hơn cho da nhạy cảm, ít sử dụng hoá chất và thuốc nhuộm độc hại.

Sợi lanh (Linen) – thoáng khí tuyệt vời nhưng cần lưu ý

Linen được dệt từ sợi lanh tự nhiên, nổi bật với khả năng làm mát, nhanh khô và rất bền. Tuy nhiên, đặc điểm dễ nhăn khiến nhiều người e dè khi lựa chọn loại vải này cho trang phục công sở. Mặc dù vậy, linen vẫn là một trong những lựa chọn tối ưu cho mùa nóng, nhất là khi kết hợp với thiết kế rộng rãi, tối giản.

Chúng tôi khuyên dùng linen vào thời điểm chuyển giao giữa mùa xuân và hè, hoặc thu sang đông nhẹ – khi độ ẩm cao nhưng chưa lạnh sâu. Sự linh hoạt và vẻ đẹp mộc mạc của linen rất được yêu thích trong thời trang tối giản và tự nhiên.

Khi mùa lạnh đến: Vải len, nỉ và flannel giữ nhiệt hiệu quả

Không có chất liệu nào giữ ấm tốt như len. Sợi len có khả năng tạo lớp cách nhiệt tự nhiên, giữ hơi ấm cơ thể mà vẫn cho phép da thở nhẹ. Các loại len như merino, cashmere hay alpaca mang đến trải nghiệm sang trọng và ấm áp, rất thích hợp cho những ngày đông lạnh giá.

Flannel – một dạng vải cotton hoặc len được chải mềm – là lựa chọn phổ biến cho áo sơ mi và đồ ngủ mùa đông. Nỉ (fleece) nhân tạo cũng đang được sử dụng rộng rãi nhờ giá thành hợp lý và khả năng chống gió cao.

Khả năng phối hợp giữa các chất liệu: Giải pháp thông minh cho thời tiết chuyển mùa

Thay vì chỉ dùng một loại vải cố định, sự phối hợp giữa nhiều chất liệu có thể mang lại hiệu quả tối ưu hơn. Ví dụ, một chiếc áo khoác ngoài bằng len nhẹ kết hợp với áo cotton bên trong sẽ vừa giữ nhiệt, vừa giúp thoát hơi ẩm. Điều này đặc biệt hữu ích trong thời tiết se lạnh buổi sáng và nắng ấm buổi trưa.

Sự phối hợp này cũng là xu hướng trong các bộ khaddar stitched suits, khi chất liệu khaddar – loại vải dày dặn, thô nhẹ nhưng ấm áp – được may sẵn theo form chuẩn, phù hợp với nhu cầu sử dụng trong tiết trời giao mùa. Những bộ đồ này thường vừa giữ ấm, vừa không gây khó chịu trong điều kiện độ ẩm cao hoặc ánh nắng nhẹ.

Polyester và viscose: Tiện dụng nhưng cần cân nhắc

Polyester là sợi tổng hợp có tính bền cao, kháng nhăn và dễ giặt. Tuy nhiên, đây lại là loại vải giữ nhiệt kém, không thoát hơi tốt, dễ gây nóng bức và bí bách, đặc biệt trong mùa hè. Với mùa thu hoặc đầu đông, polyester có thể được sử dụng như lớp giữa trong cấu trúc trang phục nhiều lớp (layering).

Viscose – được làm từ cellulose thực vật – có cảm giác mềm như lụa, nhưng dễ nhàu và không giữ nhiệt tốt. Khi dùng viscose vào mùa thu hoặc xuân, nên chọn dạng dày hơn hoặc kết hợp với cotton để đảm bảo sự dễ chịu.

Một số chuyên gia về thời trang tại The Sustainable Fashion Forum cũng cảnh báo về việc dùng vải tổng hợp không thân thiện với môi trường, đồng thời ảnh hưởng đến làn da nhạy cảm.

Vải phù hợp với vùng khí hậu cụ thể

Tại miền Bắc Việt Nam, nơi mùa đông lạnh sâu, nên ưu tiên len, dạ, hoặc khaddar. Trong khi đó, miền Nam với khí hậu nóng quanh năm nên tập trung vào cotton nhẹ, viscose hoặc linen. Với những người sống ở miền Trung – nơi có sự chuyển đổi thời tiết rõ rệt giữa các vùng – việc sử dụng layer bằng nhiều chất liệu là cách thông minh nhất để thích nghi.

Một số lưu ý khi chọn vải theo mùa

• Tránh các loại vải quá dày vào mùa nóng, dù bền và đẹp, sẽ gây cảm giác nặng nề, bí bức.

• Không nên chọn vải mỏng quá vào mùa lạnh, đặc biệt là khi ra ngoài trời buổi tối.

• Ưu tiên các loại vải có khả năng hút ẩm, kháng khuẩn cho người ra nhiều mồ hôi.

• Nên thử mặc và cảm nhận trước khi mua, vì cùng một chất liệu nhưng độ dày, mật độ dệt, cách hoàn thiện bề mặt sẽ ảnh hưởng đến cảm giác khi mặc.

Kết luận

Sự thay đổi của thời tiết không chỉ đơn thuần là chuyển đổi về nhiệt độ, mà còn kéo theo thay đổi trong cách lựa chọn chất liệu vải cho trang phục hàng ngày. Việc hiểu rõ đặc điểm từng loại vải, phối hợp thông minh giữa các chất liệu theo mùa và vùng khí hậu không chỉ mang lại sự thoải mái, mà còn giúp bảo vệ sức khỏe, thể hiện gu thẩm mỹ và sự tinh tế trong từng lựa chọn cá nhân.